Należą do
najczęstszych chorób alergicznych. Są wynikiem działania pyłków drzew
liściastych, traw i zbóż oraz chwastów na organizm ludzki. Zachorowania
są częste i w dużych aglomeracjach (Warszawa, Katowice) obejmują 30%
mieszkańców
Objawy choroby
Chorują
ludzie młodzi z określoną predyspozycją genetyczną. Ciekawe jest, że
niezależnie od szerokości geograficznej ludzie uczulają się na podobne
alergeny wziewne (pyłki roślin, naskórki zwierząt, roztocza i grzyby
niedoskonałe - pleśnie).
Napady
kichania, wypływ wodnistej wydzieliny z nosa, świąd nosa, utrudnione
oddychanie, świąd i łzawienie spojówek są najczęstszymi objawami
chorobowymi.
Do
charakterystycznych ich objawów należą sezonowe, co roku występujące o
tej samej porze (zwykle wiosna i lato), ataki choroby. Uzależnione jest
to od czasu pylenia roślin. W Polsce występuje on od końca lutego do
połowy października.
Obraz
kliniczny pyłkowic jest niezwykle charakterystyczny. Zwykle podczas
wyjazdu poza miasto u pacjenta występuje silny świąd oczu, nosa i
gardła. Pojawia się napad kichania (czasami salwy kichania trwające
ponad 30 razy).
Wydzielina
wodniste - śluzowa leje się z/obu przewodów nosowych. Dochodzi do
całkowitego zatkania nosa (blokada nosa). Pacjent zmuszony jest oddychać
przez usta. Tą drogą pyłki przedostają się do krtani i płuc. Drażnią one
nabłonek drzewa oddechowego wywołując suchy, szczękający kaszel. Kaszel
ten trudno jest wyleczyć czy też zahamować. Pojawia się duszność oraz
uczucie „stalowej obręczy nad płucami". Często napady pojawiają się w
nocy lub nad ranem. Pacjent po wstaniu z łóżka jest bardziej aktywny,
obieg powietrza przez jamy nosa jest dużo szybszy.
Pylniki roślin otwierają się zwykle rano, wysypując olbrzymie ilości
pyłków do atmosfery.
Czasami na
skutek kontaktu z pyłkami pojawiają się pokrzywka i obrzęki (warg i
okolicy podoczodołowej). Objawy ustępują, gdy pacjent położy się w
pokoju zacienionym z zamkniętymi oknami i zwiększonej wilgotności
powietrza. Nos uzyskuje wówczas drożność, a ilość wodnistej wydzieliny
zmniejsza się. Ustępuje świąd oczu i łzawienie. Jednak każde wyjście z
domu nasila objawy chorobowe. „Przeciągi" w domu związane z
niezamykaniem okien i drzwi są czynnikiem nasilającym ruch pyłków.
Wszystkie okna, drzwi, kominki, lufciki są miejscami szczególnego
wnikania pyłków do mieszkań. Objawy „kataru siennego" powracają ze
zdwojoną siłą.
Pacjenci doskonale oddychają po deszczu. Lubią zapach
mokrych chodników. Całkowicie wolni
od |
|
Sezon pylenia dzielimy na 4 okresy
-
pylenia drzew liściastych występujący od końca lutego do
połowy maja, obficie pylą wtedy brzoza, leszczyna, olcha,
dąb, klon i jesion.
-
pylenia drzew iglastych występujący od połowy maja do końca
maja, pylą wtedy obficie sosna, jodła, świerk.
-
pylenia traw i zbóż trwający od końca maja do 20 lipca, pylą
wtedy trawy (wiechlina pospolita, tomka wonna) oraz zboża
(żyto, pszenica, owies). Jest to najważniejszy z punktu
widzenia klinicznego okres ponieważ około 80% ludzi
cierpiących na pyłkowice jest uczulonych właśnie na trawy i
zboża.
-
pylenia chwastów trwający od 15-20 VII do początków
października, pylą wtedy bylica pospolita, komosa biała,
lebioda i łubin.
|
objawów chorobowych pozostają w czasie wycieczek morskich i lotów na
dużych wysokościach (tzw. loty astmatyczne).
Nos, gardło i
spojówki w okresie pylenia są nadwrażliwe na inne czynniki drażniące
występujące w atmosferze (pył fabryczny, dym tytoniowy, kurz domowy i
kurz drogowy). Kontakt z tymi czynnikami przynosi nasilenie objawów.
Jednak nie są one tak charakterystyczne jak objawy wywoływane przez
pyłki roślin.
Zimą objawy pyłkowicy nie występują.
Leczenie
W obecnej
chwili pyłkowice należą do dobrze poznanych i leczonych chorób.
Zasadniczym postępowaniem jest unikanie kontaktu z uczulającym nas
antygenem. Chłodne, wilgotne pomieszczenia są dobrym miejscem ukrycia
się przed atakami pyłków. Pacjenci powinni zamykać okna oraz unikać
podróży poza miasto w samochodach z otwartymi szybami.
Istnieje cała
gama leków doskonale tłumiących objawy chorobowe. Wziewne preparaty
donosowe i do płuc oraz tabletki antyalergiczne likwidują większość
objawów chorobowych.
Jeżeli objawy
są uporczywe, nie reagują na wielotygodniowe leczenie farmakologiczne
powinniśmy zastosować immunoterapię (odczulanie). Przed zastosowaniem
tej metody należy wykonać testy skórne lub analizę alergenów surowicy
krwi. Dobór szczepionki zależy od wyników wykonanych testów. Odczulanie
jest skuteczne, jeżeli do jego przeprowadzenia wybraliśmy odpowiedni
antygen. Metoda ta łagodzi objawy chorobowe, jednak do „wyleczenia"
prowadzi rzadko. • |