|
Cukrzyca jest przewlekłą
chorobą polegającą na niekontrolowaniu przez oraganizm ilości cukru
(glukozy) we krwi. Na obecnym poziomie wiedzy nie wiemy dokładnie dlaczego
przenikanie glukozy do tkanek jest utrudnione.
Najczęściej podawane są dwie przyczyny: organizm nie wytwarza odpowiedniej
ilości insuliny lub komórki są mało wrażliwe na własną insulinę - to
zjawisko nazywamy insulinoopornością.
Niezależnie od przyczyny, w efekcie mniej glukozy przedostaje się do
komórek. Powoduje to narastanie stężenia cukru we krwi, a po przekroczeniu
tak zwanego progu nerkowego, glukoza przedostaje się do moczu.
Następstwem tych zjawisk są głębokie zaburzenia w funkcjonowaniu wielu
narządów.
Na cukrzycę choruje ponad 135 milionów ludzi na całym świecie, a liczba
zachorowań stale wzrasta. Przewiduje się, że w roku 2000 osiągnie ona
150 milionów. O ile w latach osiemdziesiątych częstość występowania
cukrzycy w Polsce oceniano na 3 - 6%, o tyle obecnie szacuje się na
5 - 7% dorosłych. Powyżej 70. roku życia cierpi na tę chorobę 10% osób.
Wyróżnia się wiele form cukrzycy w tym dwie podstawowe: cukrzycę typu
1, czyli insulinozależną występującą głównie u dzieci i u młodzieży,
oraz cukrzycę typu 2, insulinoniezależną. U chorych na cukrzycę typu
1 występuje brak insuliny - hormonu, który pomaga organizmowi wykorzystać
glukozę do produkcji energii. Dlatego też leczenie tych chorych insuliną
jest nieodzowne. Na cukrzycę typu 2, zwaną także cukrzycą dorosłych,
cierpi około 80% wszystkich chorych. Najczęściej występuje po 40. roku
życia. Rozwój choroby jest powolny, często bez wyraźnych objawów klinicznych
przez wiele lat. Wbrew pozorom nie jest to jednak choroba łagodna, ponieważ
sprzyja rozwojowi poważnych powikłań, szczególnie naczyniowych, jak
na przykład: zawał serca, udar mózgu, ślepota.
Istnieje
wiele czynników ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2. Najważniejsze
to: nadwaga, a zwłaszcza otyłość, brak wysiłku fizycznego, starszy wiek
oraz rodzinna skłonność do tej choroby.
Objawami cukrzycy typu 2 jest szereg powszechnie występujących dolegliwości.
Jednym z pierwszych jest postępujące zmęczenie i uczucie senności. Organizm
stara się wydalić nadmiar cukru za pomocą nerek, poprzez częste oddawanie
moczu (wielomocz). |
|
W
konsekwencji pojawia się niedobór płynów, wzmożone pragnienie,
niewyraźne widzenie. Często występuje nawracająca grzybica narządów
płciowych.
Niekiedy choroba jest rozpoznawana dopiero w momencie pojawiania się
powikłań. Warto pomyśleć o cukrzycy, gdy: nawracają trudno gojące się
rany, na przykład owrzodzenia podudzi lub rany na stopach, a także szybko
pogarsza się wzrok, nasila się paradontoza.
Cukrzyca typu 2 wymaga przede wszystkim zmian w trybie życia. Leczenie
polega na stosowaniu odpowiedniej diety, ćwiczeń fizycznych, odchudzaniu.
Jeżeli te działania nie pomagają, podaje się doustne leki przeciwcukrzycowe,
a niekiedy nawet insulinę. W leczeniu obowiązuje zasada ścisłego współdziałania
specjalisty diabetologa z lekarzem rodzinnym, a także z lekarzami innych
specjalności. Warto zauważyć, że ze względu na podstępną naturę choroby
i występowanie zmian naczyniowych już na samym jej początku wiele przypadków
cukrzycy wymaga leczenia specjalistycznego w momencie rozpoznania. Najważniejsze
jednak, aby chory był świadomy, że jego zdrowie zależy w największym
stopniu nie tyle od działań farmakologicznych, ile od niego samego.
Lekceważenie wskazań dietetycznych, odrzucenie wysiłku fizycznego jako
stałego elementu codziennego życia, palenie tytoniu wzmagające powikłania
naczyniowe, spożywanie alkoholu - to nie są błahe grzeszki, które organizm
toleruje i wybacza. Ani leczenie doustne, ani nawet insuliną nie może
skompensować takich zaniedbań. Z drugiej jednak strony warto podkreślić,
że poddanie się wspomnianym zaleceniom skojarzone z farmakoterapią wydłuża
znacząco życie i wybitnie zmniejsza zagrożenie inwalidztwem. Efekty
takie obiecuje medycyna, pod warunkiem, że sam pacjent również o siebie
zadba.
|